چندی است که افسانههای کره ای در قلعه صدا و سیما روایت میشود به گونه ای که دور از ذهن نیست فردا تب کره ای مخاطبان را فرا گیرد همانگونه که امروز به لطف مدیران سیما مردم ما جومونگیر شدند.
شمشیرها بالا میرود و دو چشم بادامی به جان هم میافتند و در این بین عالیجناب جومونگ ظاهر میشود و ده متر به بالا میپرد و درجا همه را میخکوب میکند. این بخشی از سریال جومونگ است. سریالی که این روزها از شبکه سوم سیما پخش میشود و طرفداران بسیاری هم دارد. البته در ایام عید هم چشم بادامیها دست از سر مردم بر نداشتند و هر روز میهمان سیمای ایران بودند البته اگر بتوانیم با توجه به گرایش سیما به فیلمها و سریالهای کره ای نام صدا و سیمای ایران را روی آن بگذاریم.
این روزها صدا و سیما رنگ کره ای به خود گرفته است. چشم بادامیها در فکر تسخیر قلعه صدا و سیما هستند. آنها امروز با ساموراییهایشان امپراطوری خود را در کشور گسترش نمیدهند. امروز عالیجناب جومونگ قلب مدیران صدا و سیما را تسخیر کرده و در جایی که ما در صادرات کالاهای فرهنگی درجا میزنیم چشم بادامیها با سریالهای خود ما را در تسخیر خود در میآورند.
* آغاز هجوم چشم بادامیها کشورهای آسیای شرقی از سالیان دور کشور ما را محلی مناسب برای فروش کالاهای فرهنگی خود و بخصوص سریالهای خود میدانستند. آغاز این تلاشها سریال سالهای دور از خانه بود که موضوعی خانوادگی را دنبال میکرد. این سریال محصول سال ???? میلادی در ژاپن بود که در دهه ?? شمسی از سیمای ایران پخش شد و مورد استقبال عمومی قرار گرفت تا جایی که همه از اوشین شخصیت اول این سریال تقلید میکردند. از سرزمین شمالی نام سریال بعدی چشم بادامیها بود که به تلویزیون ایران راه یافت. اما کار به اینجا ختم نشد. لینچان و دوستان در محلی بنام لیانشامپو قدم به جعبه جادویی گذاشتند و مسبب شعف و شادمانی و البته حرکا ت رزمی در ایران شدند. تب لینچان به حدی بود که کودکان با الگوبرداری از این شخصیت تلویزیونی تلاش میکردند صحنههایی از سرزمین لیانشامپو را در مدارس خود اجرا کنند!
* و این بار کره ایها آمدند
با کوتاه شدن دست ژاپنیها از صدا و سیما این بار نوبت به کره ایها رسید و بانو یانگوم قدم به سیمای ایران گذاشتند. البته تب و تاب برای یانگوم در سریال جواهری در قصر بسیار بیشتر از دیگر سریالها بود به گونه ای که حتی بازیگر یانگوم به ایران دعوت و از طرف برخی از مسئولین از وی تقدیر شد! کره ایها که با جواهری در قصر مزه پول و استقبال را چشیده بودند این بار با امپراطور دریا و تاجر بوسان بر تلویزیون ما مسلط شدند. پس از پایان این سریالها بود که پدیده نوظهور چشم بادامیها پدیدار شد و اینگونه بود که با مساعدت مدیران صدا و سیما جومونگ وارد شد و هم اکنون نیز پخش این سریال کره ای ادامه دارد. حتی در ایام نوروز نیز تصمیم گیری مدیران صدا و سیما گل کرد و جومونگ هرروز از شبکه سوم سیما در پخش شد. در همه این سریالها نکاتی قابل تامل وجود دارد. قسمتهای این سریالها به قدری زیاد است که پایان پذیر نیست.
این در حالی است که هنوز سریال طولانی جومونگ به پایان نرسیده دوبله امپراطور بادها شاهکاری دیگر از کره ایها آغاز شده است. حال مشخص نیست قیمت خرید این سریالها چقدر است که سیما را متقاعد به خرید این سریالها کرده است. تاسف بار تر اینکه پخش این سریالها در حالی صورت میگیرد که برخی از سریالهای سیما به دلیل ترافیک برنامه از سال ?? تاکنون هنوز اجازه پخش از سیما را پیدا نکرده اند.
* داستان مناسب
حال این سوال مطرح است؛ چه عاملی سبب استقبال مخاطبان شده است؟ آیا سریالهای داخلی از این سریالها چیزی کم دارند؟ محمد تقی فهیم روزنامه نگار و منتقد سینما در گفت وگو با ایرنا در این باره گفت: استقبال از سریالهای آسیای شرقی تنها منحصر به جومونگ نیست. اگر سریالهای پر مخاطب را بررسی کنیم در مییابیم روایت مناسب از یک داستان مشخص سبب جذب مخاطب میشود. مخاطب نیاز به داستان دارد.
وی افزود: این مهم نه تنها در تلویزیون و سریالهای آن بلکه در رادیو نیز قابل بررسی و اثبات است. علاقه به قصه مطلوب منحصر به کشور ما نیست. بسیاری از سریالها هستند که از تکنیک بالایی در آنها خبری نیست اما بدلیل داستان مناسب مخاطبان بسیاری را به خود جلب میکنند. وی با بیان اینکه کره ایها ذائقه مخاطب را به خوبی میشناسند،خاطر نشان کرد: کره ایها برای اینکه به اینجا برسند ذائقه مخاطب را بررسی کرده اند و میدانند با چه طراحی دکور و قصه ای تماشاگر را به تماشای سریالهای خود بنشانند.
* دربهای باز صدا و سیما بر روی کره ایها
در این بین به نظر میرسد صدا و سیما نیز شرایط را برای پخش سریالهای کره ای به گونه ای فراهم کرده است که حتی تلویزیون کره هم چنین امکاناتی را در پخش به فیلمسازان این کشور نمیدهد.
فهیم نیز با انتقاد از اینکه مدیران سیما این رسانه عمومی را در اختیار کره ایها گذاشته اند. این جای تاسف دارد که ما محلی برای حضور کره ایها در تلویزیون خود فراهم کرده ایم.
این منتقد سینما خاطر نشان کرد: ما هیچ سازماندهی مشخصی در سریالهای خود نداشته ایم. مدیریتهای ما با موج حرکت میکند و این روال معضلاتی را برای برنامه سازان ایجاد میکند. در مدیریتهای ما چیزی به نام چشم انداز وجود ندارد. ما نمیدانیم برای ? سال آینده خود چه برنامه ای داریم. ما میتوانیم یک صادر کننده باشیم نه مصرف کننده. باعث تاسف است که کشور ما با قدمتی چندهزار ساله از فرهنگ کره در قالب سریالها و فیلمهای سینمایی تغذیه کند.
* برنامهریزی مطلوب
اکثر منتقدان بر یک موضوع تاکید دارند که آن برنامه ریزی مطلوب کره ایها است.
علی معلم تهیه کننده سینما درباره برنامه ریزی مطلوب کره ایها گفت: آنها در سینما هم این کار را انجام میدهند و با سرمایه گذاری مناسب در سینما و تلویزیون به اینجا رسیده اند.
وی با اشاره به عدم توفیق صدا و سیما در صادرات محصولات فرهنگی افزود: شاید بتوان عدم توفیق سیما را در انحصاری بودن تلویزیون جست وجو کرد. متاسفانه برنامههایی که در صدا و سیمای ما ساخته میشود در حد کشور ما هم نیست چه برسد به آنکه بخواهیم انرا صادر کنیم. این به سلیقه ای بودن مدیریتها در ساخت برنامهها بازمیگردد.
طهماسب صلح جو که پیش از ایناز جومونگیر شدن مخاطبان سخن گفته بود در باره این سریال و دلایل گرایش مردم به آن گفت: برنامه ریزی مناسب کره ایها سبب شده تا بتوانند محصولات فرهنگی خود را به دیگر ملل دنیا از جمله ایران صادر کنند. سریال جومونگ که این روزها از سیمای ایران در حال پخش است یکی از این سریالها است. این منتقد سینما یادآور شد: مطمئن باشید در اینده ای نه چندان دور کالایی را با نام جومونگ در بازار مشاهده خواهیم کرد که حاصل این تفکرات فرهنگی است.
*ملودرام با چاشنی هندی
جهانگیر کوثری تهیه کننده سینما نیز در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: حقیقت این است که فرهنگ کره به فرهنگ ما نزدیک است و کره ایها از این فرصت به خوبی برای انتقال فرهنگ و البته درآمدزایی استفاده میکنند.
وی افزود: اغلب سریالهای کره ای داستان مناسبی دارد و البته کمیدر انها ملودرام هندی دیده میشود. به خاطر دارم در سال ???? فیلمی به نام دختر گلفروش محصول یکی از کشورهای آسیای شرقی روی پرده سینما قرار گرفت و با استقبال خوبی مواجه شد. این فیلم نیز ملودرامی با چاشنی هندی داشت که همین عامل سبب استقبال مردم از این فیلم شده بود. تهیه کننده حیران عنوان کرد:فیلمها و سریالهای ما فاکتورهای صادرات را ندارند به همین دلیل نمیتوان توقع صادرات محصولات فرهنگی کشورمان را به دیگر کشورها داشته باشیم.
کارشناسان در یک نقطه با یکدیگر اشتراک نظر داشتند و آن برنامه ریزی کره ایها در ساخت فیلم و سریال بود. در جایی که درهای صدا و سیما به روی سریالهای کره ای باز است دیگر کشورها چنین وضعیتی را ندارند.
چندی پیش عزت الله ضرغامی برای تبادلات فرهنگی با سیمای ترکیه وارد این کشور شد و برای حسن نیت سریال شهریار را بصورت رایگان به سیمای ترکیه تقدیم کرد. رسانههای ترکیه با انتقاد از صدا و سیمای این کشور به انتقاد از این اقدام پرداختند. در اغلب این رسانهها امده بود که با وجود سریالهای داخلی چه نیازی به سریالهای ایرانی در سیما وجود دارد. این موج انتقادات مانع از پخش سریال شهریار در ترکیه شد. این در حالی است که ما در مقابل هجوم سریالهای کره ای سکوت کرده ایم.
جالب تر اینکه حضور این سریالها روز بروز بیشتر میشود تا جایی که شبکه تهران پخش سریالی به نام "پشت دیوار برج "را آغاز کرده که کپی برداری از سریال پزشکان است و از شبکه اول سیما پخش میشود.
با این روال به احتمال فراوان در آینده ای نه چندان دور آموزش کره ای را در کشور آغاز میکنیم و لباس کره ای بر تن میکنیم و چشمان خود را ریز کرده بادامی میکنیم تا امپراطور جومونگ را راضی کنیم و این از تدابیر مدیران سیما است که دور از ذهن است در سیاستهای کره ای خود تغییراتی را ایجاد کنند.